بومی سازی ربات جوشکار، شاهکار ایرانی، اختراعی که تحریم ها را دور می زند - مجله بابلسر

به گزارش خبرنگار از ، نقشه تحریم ایران در زمینه های مختلف از سال ها قبل از سوی دشمنان طراحی و سپس اجرا شد، در واقع هدف از این اقدام ها وابسته کردن کشور و جلوگیری از پیشرفت بود، ولی ماجرا ها بر وفق مراد بدخواهان پیش نرفت و گویی سد پیشرفت و خودکفایی و استقلال با تحریم ها شکسته شد، می پرسید چگونه؟ با من در جاده ای که به ساخت دستگاهی کاملا وطنی ختم می گردد همراه شوید.

شنیده بودم که در یکی از واحد های هفتگانه صنعت توسعه نیشکر و صنایع جانبی دستگاهی کاملا ایرانی با توان متخصصان بومی ساخته شده است، خبری که مسرت بخش و غرورآفرین بود، شاهکار جوانان خوزستانی که از در بیرونشان کنند، از دیوار وارد می شوند، دیوار های ظلم تا عرش بالا فرایند، راهی پیدا خواهند کرد که برای همواره نام ایران و ایرانی بر سر زبان ها باشد.

جاده ای که به کشت و صنعت نیشکر دهخدا ختم می شد را در پیش گرفتم، از روستا ها و اراضی سبز کشاورزی گذشتم، به جایی رسیدم که نی ها بلند و پایدار خود را به دست باد داده بودند، از میان نی های سبز و بلند قامت عبور کردم، منظره ای بس بی نظیر بود، بوی شکر را می شد از آن ها استشمام کرد، کارگران مشغول کار بودند و نیشکر ها را از زمین جدا می کردند تا به کارخانه عصاره گیری ببرند.

کارخانه عصاره گیری همان بخش از کشت و صنعت دهخدا بود که نی ها را پس از شست و شو به درون آسیابی رها می کردند، این بلند قامت ها حالا اسیر در آسیاب بودند تا شیره جان نیشکر ها را گرفته و شربتی شیرین و خالص دریافت کنند، تجهیزی با کاربردی جالب نظر مرا به خود جلب کرد، دستگاهی که بدون دخالت دست و بدون خاموش کردن آسیاب ها، زخم بر سنگ ها می انداخت و چهره آن ها را خط خطی می کرد.

هر چه نگاه می کردم، نام و نشان خارجی که نشان دهد این دستگاه از کشور های بیگانه خریداری و وارد شده است بر تن آهنین آن نمی دیدم، مشخصات آن را از افرادی که در کارخانه مشغول کار بودند پرس و جو کردم، این همان تجهیزی بود که به دست متخصصان توانمند خوزستانی طراحی و ساخته شده و هم اکنون کمر به کار بسته بود.

ربات جوشکار صدایش می زدند، نام خانوادگی اش ایرانی، زادگاهش کشت و صنعت دهخدا بود و خالق آن متخصصان خوزستانی بودند، وظیفه اش سختکاری بر سنگ های آسیاب های عصاره گیری و شعارش ماندگار کردن ایران در لیست کشور های تولیدکننده تجهیزات صنعتی است، دستانی توانمند داشت که با اشاره ای خش بر تن سنگ ها می نشاند.

کارایی جالبی داشت، کنجکاو شدم که چرا و چگونه آن را ساخته اند، به همین دلیل راهی موسسه تحقیقات شدم تا مشخصات این ربات جوشکار ایرانی را جویا شوم، اگر شما هم می خواهید جزئیات این دستگاه و شاهکار جوانان ایرانی و خوزستانی را بدانید، با من هم قدم شوید.

مسعود جوینده کار معاون تحقیقات صنعت توسعه نیشکر در موسسه تحقیقات کشت و صنعت دهخدا به خبرنگار ما گفت: در بخش آسیاب های کشت و صنعت نیشکر دهخدا از 5 توربین به عنوان درایو استفاده شده است، این توربین ها که در نهایت به وسیله گیربکس هایی به سنگ آسیاب متصل می شوند و سنگ ها را به چرخش در می آورند.

او با بیان اینکه هر آسیاب دارای 5 سنگ است که سنگ های فرونت، دیس شارژ و تاپ 3 سنگ اصلی آن را تشکیل می دهند، افزود: این سنگ ها باعث می شوند عصاره گیری نیشکر بخوبی انجام گردد، البته سنگ ها به مرور زمان دچار ساییدگی می شوند، به همین دلیل کارکنان در این بخش و جوشکار ها بصورت مرتب عملیات های مربوط به سرویس و نگهداری سیستم را انجام می دهند.

جوینده کار با بیان اینکه جوشکاری ها و زبرکاری ها از ایجاد خلل در مراحل عصاره گیری نیشکر جلوگیری می کند، بیان داشت: ربات جوشکار که پیش از این در کشور برزیل تولید و مورد استفاده قرار می گرفت، هم اکنون با همت و تلاش 2 نفر از متخصصان بومی شاغل در کشت و صنعت توسعه نیشکر دهخدا اختراع شده و از آن استفاده می گردد.

معاون تحقیقات صنعت توسعه نیشکر در موسسه تحقیقات اظهار کرد: این ربات قادر است حین فعالیت و کار عملیات جوشکاری را انجام دهد، در واقع با بکارگیری این دستگاه می توانیم همواره روی ظرفیت کارخانه اقدامات مورد نظر را اجرا کنیم، البته برای آغاز کار، ربات جوشکار را روی آسیاب پنجم نصب کرده ایم.

او ادامه داد: این ربات با برنامه هایی که تعریف می کنیم، می تواند با دقت بسیار بالایی زبرکاری ها و نقطه جوش هایی که مدنظر یک جوشکار، بهره بردار و تعمیرکار است را انجام دهد، در واقع این دستگاه به ما کمک می کند بتوانیم روی ریت نامی کارخانه عملیات تولید را ادامه دهیم و به علت زبرکاری، سختکاری و ایجاد نقطه جوش نیازی به توقف کارخانه برای انجام عملیات جوشکاری نیست.

جوینده کار هدف اصلی ساخت و نصب ربات جوشکار را تداوم عملیات تولید و فعالیت کارخانه همزمان با کار کردن ربات جوشکار عنوان و شرح داد: بستگی به میزان سایشی که ایجاد می گردد نیاز به استفاده از این ربات افزایش می یابد، برای مثال؛ وقتی عملیات برداشت نیشکر بعد از بارندگی صورت گیرد، مقدار شن و ماسه بیشتری همراه نیشکر وارد چرخه خواهد شد و به همین دلیل میزان سایش در سنگ ها بیش از حالت عادی خواهد بود.

او گفت: در هر صورت این سایش برای سنگ های آسیاب همواره اتفاق می افتد، اما وقتی زمان سایش زیاد می گردد غلطک حالت هرز دارد و دچار سُرخوردگی خواهد شد و به جای اینکه نیشکر را به سمت خود بکشد، نی در حالت ثابت می ماند و غلطک حین کار کردن نمی تواند عملیات عصاره گیری را انجام دهد و دچار اختلال و مشکل می گردد.

مسعود جوینده کار بیان نمود: ولی با زبرکاری که با تلاش نیرو های جوشکار انجام می گردد، چنگ زدن به نیشکر ها و کشاندن به زیر غلطک صورت می گیرد و می توانند عملیات عصاره گیری و شربت گیری از نی ها را به نحو مطلوبی انجام دهند.

مرادی کارشناس موسسه تحقیقات توسعه نیشکر در گفتگو با خبرنگار ما یکی از معضلات بخش آسیاب کارخانه شکر را موضوع دراکینگ هنگام استخراج شکر از نیشکر عنوان کرد و گفت: به همین دلیل در زمان اورهال، عملیات خشن کاری و زبرکاری روی سنگ های آسیاب انجام می دهند تا موقع ورود نیشکر به کارخانه چنگش و فشرده سازی مناسبی صورت گیرد تا شاهد استحصال خوبی از نیشکر ها باشیم.

او افزود: از آنجایی که شربت حاصل از نیشکر حالت خورندگی دارد و باگاس موجود در آن در سنگ های آسیاب سایش ایجاد می کند، منجر به از بین رفتن خشن کاری ها و زبرکاری ها می گردد، البته احیای آک زنی ها به وسیله اپراتور ها صورت می گیرد، اما از آنجایی که این عملیات هم خطرناک بوده و هم فاقد کیفیت موردنظر است، لازم بود رباتی که از یک قسمت مکانیکال جوشکاری و یک قسمت ابزار دقیق تشکیل شده تهیه کنیم.

مرادی با بیان اینکه ربات جوشکار از قسمت های مختلفی شامل؛ مکانیکال، ابزار دقیق و جوشکار تشکیل شده است، اظهار کرد: در قسمت جوشکار برای سیم جوش ها از موادی که در شرکت های داخلی تولید می شوند استفاده می کنیم و همین امر موجب شده برای تامین آن ها به سایر کشور ها وابستگی نداشته باشیم، ضمن اینکه با تولید این دستگاه، علاوه بر افزایش کیفیت کار می توانیم بصورت دائم و بدون خطر عملیات خشن کاری روی سنگ آسیاب را هنگام بهره برداری انجام دهیم.

کارشناس موسسه تحقیقات توسعه نیشکر بیان داشت: با توجه به اینکه کشور برزیل یکی از تولید کنندگان بزرگ شکر در جهان محسوب می گردد، نمونه این دستگاه ساخته و مورد استفاده قرار داده، اما از آنجاییکه هم اکنون بحث تحریم ها و جلوگیری از خروج ارز در شرایط اقتصادی مطرح است و واردات دستگاهی که بتواند با مواد داخلی کار کند و ما را برای خدمات و آموزش به خارج از کشور وابسته نکند، امری مهم تلقی می گردد، نیاز بود این دستگاه مهم و پرکاربرد را با همکاری و تلاش همه شاغلان در شرکت تولید و مورد بهره برداری قرار دهیم.

او با بیان اینکه ربات جوشکار پیش از این وارد کشور نشده و شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی نمونه خارجی آن را مورد استفاده قرار نداده است، شرح داد: این دستگاه برای اولین در کشور ساخته شده و در شرایطی که بطور همزمان شربت، باگاس، بخار آب و رطوبت وجود دارد، کار خود را به صورت کاملا اتوماتیک و به نحو احسن انجام می دهد.

محمود گودرزی کارشناس CCS سیستم کنترل های کشت و صنعت دهخدا درخصوص نقطه آغاز ساخت ربات جوشکار به خبرنگار ما گفت: از آنجا که در شرکت به سختکاری و زبرکاری نیاز داشتیم، تهیه و تدوین و در نتیجه اجرای طرح ساخت دستگاهی به همین منظور در دستورکار قرار گرفت، البته باید این موضوع را مدنظر قرار می دادیم که با گذر زمان، آن تجهیز از رده خارج نگردد و بتوان از لوازم و امکانات موجود در کشور استفاده و نیاز ها را برآورده کنیم.

او به وجود چندین فاز مطالعاتی برای ساخت دستگاهی با چنین مشخصات اشاره کرد و افزود: در فاز اول این موضوع مطرح بود که از کجا باید آغاز کنیم و به کجا برسیم؟ در فاز دوم نیز که حدود 9 ماه به طول انجامید، بخش به بخش طرح را مورد مطالعه قرار دادیم و همه بخش های دستگاه را بررسی و آنچه را در بازار موجود بود و در رفع نیاز آسیاب کارایی داشت را فراهم کردیم و سپس وارد فاز طراحی و ساخت دستگاهی شدیم که مدنظر داشتیم.

گودرزی در تشریح فاز طراحی و ساخت بیان داشت: در این فاز تاکید بر این بود که رباتی ساخته گردد که حداکثر انحراف مجاز از حد و اندازه آن یک میلیمتر باشد، به این معنا که وقتی در حال جوشکاری هستیم بیش از یک میلیمتر خطاری کار نداشته باشیم، به همین دلیل باید روی طرح ها و نقشه های دقیق از جمله سرودرایوها، اسپرموتور ها و همچنین سیستم های جوش که در بازار موجود هستند کار می کردیم.

کارشناس CCS سیستم کنترل های کشت و صنعت دهخدا با بیان اینکه حدود 4 ماه طول کشید تا ربات جوشکار ساخته گردد، شرح داد: این دستگاه به گونه ای طراحی و ساخته شده که همه جزئیات، نقشه ها، و طراحی ها که در موسسه تحقیقات شرکت صورت گرفت، ضمن اینکه این توانایی و ظرفیت را داریم که همه تجهیزات و دستگاه های مشابه که در رده ربات جوشکار هستند، بسازیم و به متقاضیان تحویل دهیم.

او درخصوص نقاط قوت این طرح گفت: تداوم در کار یکی از نقاط قوت ربات جوشکار محسوب می گردد، به این معنا که از خرید این تجهیز از خارج از کشور بی نیاز هستیم، البته برخی از دستگاه ها خارجی هستند، ولی نمونه آن ها در بازار ایران موجود است. بی نیازی از خدمات پس از فروش به دستگاه یا سازمانی خاص از دیگر نقاط قوت این دستگاه به شمار می رود، چون آن را در مجموعه خود طراحی و ساخته ایم و توانایی تعمیر آن را دارا هستیم.

گودرزی ادامه داد: پس از انجام تست های میدانی برای ربات جوشکار، چندین پیشنهاد کاری در این زمینه مطرح شده ، اما یکی از معضل های موجود که در شرکت های هفتگانه توسعه کشت و صنعت و صنایع جانبی با آن دست به گریبان هستیم این است که هنگام اورهال مجموعه ها، سنگ های آسیاب را برای سختکاری و بازسازی منتقل می کنند، اما برنامه داریم از این ربات جوشکار در شرکت استفاده کنیم که با این اقدام مجموعه های هفتگانه و 2 شرکت کارون و هفت تپه نیز می توانند از مزایای این دستگاه حین کار و بدون تعطیلی بهره مند شوند.

کارشناس CCS سیستم کنترل های کشت و صنعت دهخدا بیان نمود: این دستگاه قرار است در مجموعه های هفتگانه توسعه نیشکر مورد استفاده قرار گیرد، اما اگر سایر سازمان سفارش ساخت آن را داشته باشند، می توانیم آن را بسازیم و تحویل دهیم.

منصور همدان نژاد مدیرعامل کشت و صنعت دهخدا گفت: به منظور رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی در کشت و صنعت دهخدا اقدام های قابل توجهی به لحاظ صرفه جویی اقتصادی و خودکفایی اجرایی شده که نمونه آن در زمینه تعمیرات، ساخت و همچنین مهندسی معکوس قابل مشاهده است که از آن جمله می توان به طراحی، اجرا و ساخت دستگاه جوشکار آنلاین اشاره کرد که ارزآوری قابل توجهی برای مجموعه به دنبال دارد.

او به کاهش حداقل 300 درصدی هزینه ها و کمک به دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و افزود: بومی سازی تجهیزات برای بخش صنعت به لحاظ تکنولوژی از جمله؛ دانش فنی، افزایش دانش فنی و کاهش هزینه ها بسیار ارزشمند و ثمربخش خواهد بود و استقلال و خودکفایی و بی نیازی کشور از واردات به دنبال خواهد داشت.

همدان نژاد بیان داشت: با توجه به اینکه این دستگاه در حال طی کردن مراحل اولیه آزمایش است و کاربرد آن به اثبات رسیده، در صورت موفقیت 100 درصد، انبوه سازی آن را آغاز خواهیم کرد، ضمن اینکه علاوه بر استفاده در صنعت نیشکر، در سایر صنایع از جمله؛ صنعت نفت، پتروشیمی قابل استفاده و مفید است.

نوشتن از شاهکار های جوانان و متخصصان ایرانی پایانی ندارد، هر روز در گوشه ای از کشور بانگ بومی سازی قطعات، تجهیزات و دستگاه های صنعتی بلند می گردد، مهندسان و متخصصانی که با دستان آهنین و اراده های پولادین در هر زمین لایزرع گُل می کارند تا ایران را با تلاش و همت خود گلستان کنند، با همان دست سیلی بر گوش دشمنانی می زنند که با هر ترفندی سعی بر شکست ایران دارند.

گزارش از ملیحه گریزی نسب

گ