3 مطالبه پزشکان جوان - مجله بابلسر

به گزارش خبرنگاران، محدودیت شرکت در آزمون تخصصی، محدودیت ظرفیت پذیرش در رشته های مهم آزمون تخصصی و محدودیت ورود به بازار کار پزشکی؛ اینها بخشی از گلایه های پزشکان جوان به رئیس دولت است. سال هاست داوطلبان دستیاری تخصصی پزشکی نسبت به شرایط شان معترض هستند و حالا با انتشار نامه ای به رئیس جمهوری، از او خواسته اند تا اقدامی برای برطرف کردن مسائل شان انجام دهد. آنها بیش از همه به عملکرد سازمان های دولتی و بعلاوه شرایطی که در بخش خصوصی پزشکی حاکم است، انتقاد نموده اند.

در بخشی از این نامه که به تازگی منتشر شده، گروهی از پزشکان که خودشان را داوطلبان آزمون دستیاری دوره 49معرفی نموده اند، به محدودیت شرکت در آزمون تخصصی اشاره نموده اند: درحالی که دانشجویان رشته های وزارت علوم و حتی بسیاری از رشته های وزارت بهداشت از این حق برخوردارند که بلافاصله پس از انتها تحصیل در یک مقطع، در آزمون مقاطع بالاتر شرکت نمایند، بخش زیادی از پزشکان عمومی تازه فارغ التحصیل به وسیله وزارت بهداشت با دلایلی غیرمنطقی از حق خود یعنی شرکت در آزمون تخصص منع می شوند.

نکته بعدی مورد اشاره از سوی این پزشکان، کمبود پزشک متخصص است: تمام آمارهای رسمی نشان دهنده کمبود پزشک متخصص به ویژه در بسیاری از رشته های مهم و پرمتقاضی آزمون تخصصی است، اما با وجود مصوبه صریح شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره افزایش ظرفیت آزمون تخصصی، وزارت بهداشت به طور ناگهانی، اقدام به کاهش ظرفیت پذیرش رشته های تخصصی به خصوص در رشته های پرطرفدار در سهمیه آزاد کرد. بعلاوه طرح نامعلوم بومی گزینی برای منطقه ها محروم هیچ گاه در دفترچه انتخاب رشته نیامد و محدود به مصاحبه های بعضی مسئولان وزارت بهداشت شد.

قرار بود افزایش 20 درصدی ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی از سال جاری اعمال گردد تا براساس آن، تا سال 1404، هر سال به اندازه 20درصد به ظرفیت پذیرش دانشجویان اضافه گردد، اما 9تیرماه رئیس کمیسیون اصل 90نامه ای به رئیس جمهوری نوشت و در آن نسبت به کاهش ظرفیت پذیرش رشته های پزشکی اعتراض کرد. به گفته او، ظرفیت پذیرش آزمون تخصص پزشکی نه تنها بالا نرفته که از 4318 نفر در سال 1400 به 4هزار نفر در سال 1401 کاهش یافته است.

این کاهش ظرفیت شامل تمام رشته ها حتی رشته های پرمتقاضی آزمون دستیاری نیز شده است؛ مثلا ظرفیت پذیرش رشته رادیولوژی که یکی از پرطرفدارترین رشته های تخصص است با 24 درصد کاهش همراه بوده است. او همان موقع گفته بود که این اقدام وزارت بهداشت، مغایر با مصوبه افزایش ظرفیت پزشکی شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

دغدغه دیگر پزشکان معترض، مسائل ورود آنها به بازار کار پزشکی است: بسیاری از پزشکان عمومی و متخصص جوان که متقاضی فعالیت در بازار کارند برای کسب پروانه طبابت باید از هفت خان سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت بگذرند یا به فعالیت غیرقانونی در مراکز درمانی با حقوق بسیار پایین بپردازند. در شرایطی که نه امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و نه امکان ورود به بازار کار فراهم است، آیا راهی به جز مهاجرت برای پزشکان جوان باقی خواهد ماند؟ آنها در ادامه این نامه به منفعت طلبی هایی که در این حوزه صورت می گیرد، اشاره و در انتها اعلام نموده اند که ادامه این روند، منجر به افزایش مهاجرت پزشکان می گردد.

قبلا هشدارهای زیادی درباره مهاجرت پزشکان داده شده و حتی به گفته رئیس بیمارستان روزبه، نیمی از ورودی های پزشکی دانشگاه تهران که 100نفر اول کنکور سراسری هستند، مهاجرت می نمایند. وزارت بهداشت آمار دقیقی از مهاجرت پزشکان اعلام نمی نماید و سازمان نظام پزشکی به عنوان بخشی که برای مهاجرت پزشکان گود استندینگ یا گواهی حسن انجام کار صادر می نماید، اخیرا خبر از مهاجرت 4 هزار پزشک در سال گذشته داده است. رئیس شورای عالی این سازمان هم اعلام نموده که تعداد مهاجرت پزشکان متخصص و فوق تخصص از پزشکان عمومی بالاتر رفته است.

ظرفیت پذیرش در رشته ها، براساس نیازسنجی است

بابک شکارچی، معاون آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پزشکی، اما به این نامه انتقاداتی دارد. او به خبرنگاران می گوید که بخشی از این مطالبات، درست است و بخشی دیگر نادرست، یکی از این موارد هم ماجرای تحصیل در مقطع بالاتر، به محض فارغ التحصیلی است: در تمام رشته ها، شاید افراد بخواهند برای مقاطع بالاتر درس بخوانند و دکتری یا فوق دکتری بگیرند، در سیستم پزشکی اما اینطور نیست و نمی توان این انتظار را داشت که افراد به محض فارغ التحصیلی، برای تخصص اقدام نمایند. وزارت بهداشت ظرفیت محدودی برای پزشکانی که رتبه های بالاتری دارند، ایجاد نموده، اما برای سایر پزشکان، اعلام می نماید که باید به مدت 2سال، خدمت رسانی و بعد از آن برای تخصص اقدام نمایند.

شکارچی، درباره انتقاد این پزشکان مبنی بر اینکه نمی توانند در رشته های دلخواهشان آزمون بدهند، هم می گوید: وزارت بهداشت، معمولا برای ورود داوطلب به رشته های پزشکی، نیازسنجی و براساس نیازهای موجود، ظرفیت ها را معین می نماید؛ البته نکته ای که درباره کمبود پزشک مطرح می گردد، بیش از همه به علت توزیع نامناسب پزشکان است که اگر این مشکل برطرف گردد، ماجرای کمبود پزشک حل می گردد.

تشدید کمبود متخصص در بعضی رشته های پزشکی

به گفته او، تمام شهرها، امکانات پزشکی یکسانی ندارند؛ به همین علت یک پزشک متخصص برای فعالیت در رشته خودش، تصمیم به مهاجرت به شهر دیگری می گیرد و همین موضوع سبب می گردد تا آن منطقه با کمبود همان تخصص روبرو گردد. هم اکنون بیشترین تعداد پزشک مربوط به 5شهر بزرگ کشور است و سایر شهرها، با کمبود پزشک روبروند درحالی که از نظر آماری، کمبودی وجود ندارد.

شکارچی می گوید: طی سال های گذشته مسئولان در سازمان نظام پزشکی در کوشش بودند تا این مسائل را مطرح نمایند. باید جلساتی تشکیل و به طور معین اعلام گردد که در کدام رشته ها مشکل وجود دارد و چطور می توان این کمبود را برطرف کرد. هم اکنون آنالیز ها نشان می دهد رشته جراحی قلب یا رشته های مربوط به بیماری های کلیوی خالی است. هم اکنون تخصص های داخلی، از لیست رشته های پرطرفدار خارج شده اند و به احتمال زیاد در سال های آینده، این اتفاق برای سایر رشته های پزشکی هم رخ می دهد.

پیش از این، رئیس سازمان نظام پزشکی اعلام نموده بود که تخصص جراحی قلب سال جاری، 18نفر ظرفیت داشت، اما هیچ کس متقاضی آن نبود و در کشور، تنها 2 نفر فارغ التحصیل جراحی بچه ها بودند.

دبیر شورای هماهنگی نظام پزشکی های استان اصفهان هم گفته بود که در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، طی 5 سال اخیر، حتی یک نفر برای رشته بیهوشی داوطلب نشده یا ظرفیت پذیرش این رشته در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان 25 نفر است که سال 99، تنها 2 نفر پذیرش شدند و 4 نفر در سال 1400 ثبت نام کردند. بعلاوه ظرفیت پذیرش دستیار جراحی عمومی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، در مهر سال 1400، حدود 10 نفر بود که تنها 7 نفر برای این رشته ثبت نام کردند و کمتر از یک سال بعد، 4 نفر از آنها انصراف دادند و حالا تنها 3 نفر دانشجوی دستیاری رشته جراحی عمومی در این دانشگاه مشغول هستند.

حالا معاون آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پزشکی، یکی از راهکار ها برای عبور از بحران را گفت وگو می داند: سازمان نظام پزشکی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس و وزارت بهداشت، باید طی جلساتی به وسیله گفت وگو، این موضوعات را آنالیز و با یک برنامه مشترک، اقدام به برطرف آنها نمایند. نیمی از مسائل این پزشکان به وسیله گفت وگو برطرف می گردد. در کشورهای دیگر هم محدودیت هایی برای ورود به بعضی از رشته ها درنظر گرفته می گردد. در جایی که بحث سلامتی مردم در کار است، به هر حال سختگیری هایی صورت می گیرد.