معنی ضرب المثل فارسی؛ پته اش روی آب افتاد - مجله بابلسر

تاریخچه ضرب المثل پته اش روی آب افتاد

در زمان های بسیار قدیم لغت پته به معنای گذرنامه و جواز بود. این کلمه چند دهه پیش از سر زبان های مردم کشور ایران افتاد و به جای آن از کلمه دیگری به نام تذکره (پاسپورت) که معنای خروج از کشور و اقامت کردن در کشور دیگری را داشت، استفاده شد.

اما جالب است بدانید لغت پته معنای دیگری دارد که طبق نظر کارشناسان علوم فلسفه، وسیله ای بوده است که در نقطه به نطقه جوی های آب تعبیه می کردند. با این کار آب در پشت این وسیله جمع می شد.

مردم در گذشته برای در اختیار داشتن آب به مقدار مورد احتیاج جهت آشامیدن، پته ای (سنگ یا هر چیزی که جلوی حرکت آب را بگیرد) در جوی های آب قرا می دادند و مقداری از آب که به داخل محله ها و کوچه ها می آمد را به سمت حوضچه ها و محل ذخایر آب خانه ها راهنمایی می کردند تا اهالی دهکده از این آب برای مصارف شخصی اعم از نوشیدن، طبخ غذا و شست وشوی ظروف استفاده نمایند.

اما امروزه علم پیشرفت نموده است و تقریبا در تمام نقاط کشور ایران مردم از آب لوله کشی برای گذراندن امور زندگیشان استفاده می نمایند.

گفته می گردد که در آن سال ها به هنگام خشکسالی و کمبود آب، عده ای وجود داشتند که برای تامین خزانه آب مصرفی خود، به حریم دیگران تجاوز می کردند و آب مصرفی روزانه آن ها را برای خود به غارت می بردند. این افراد به هنگام شب که همه اهالی روستا در خواب بودند، در داخل جوی آب پته ای می گذاشتند تا حرکت آب متوقف گردد و با خیال راحت در ظروفی که همراهشان بود آب پر نموده و با خود می بردند.

در آن وقت شب احتمال اینکه دزدی آن ها لو برود خیلی کم بود، اما گاهی فشار زیاد آب باعث می شد پته ای که در جوی آب قرار داده بودند از جایش درآید و با جریان آب به محله های دیگر برود و در این هنگام اهالی آن محله پته را روی آب مشاهده می کردند و متوجه می شدند که عده ای در حال دزدیدن آب هستند. سپس با فریاد و سر و صدا همه اهالی دهکده را با خبر می ساختند.

این عمل رفته رفته به صورت ضرب المثل بر سر زبان ها افتاد و در حقیقت اشاره به فردی دارد که رازش برملا گردد.