جذابیت های فوتبال می تواند عاملی موثر در توسعه گردشگری باشد - مجله بابلسر

محمد دنیاشاهی، کارشناس توریستی و عضو انجمن متخصصان توریستی ایران در یادداشتی نوشت: توریستی، صنعتی خدماتی و یکی از دستاوردهای بزرگ قرن تازه است که طی دهه های گذشته مراحل شکل گیری و بلوغ خود را طی نموده و امروز با داشتن سهمی 9 درصدی از صادرات دنیای و سهم 10 درصدی در کل اشتغال فعلی دنیا، جایگاه ویژه ای در سیاست های کلان اقتصادی و یکی از محورهای مهم توسعه برای بسیاری کشورها محسوب می گردد و پیشران پرقدرت اقتصادی با دامنه و اثرگذاری وسیع بر بسیاری بخش های دیگر در فراوری ناخالص داخلی کشورهاست.

صنعتی که بسترساز بازتعریف و افزایش ضریب تکاثر شاخص های دیگر حوزه هاست. یکی از این حوزه های مهم که ارتباط معناداری با توسعه توریستی دارد، ورزش است. توریستی ورزشی بخشی از صنعت توریستی که در بر گیرنده جابجایی های انسانی است که به بهانه ای مرتبط با ورزش در مقاصدی جز محل زندگی فرد انجام میگیرد. از شرکت در یک رویداد ورزشی در قالب تیم ورزشی یا طرفدار و تماشاچی تا بازدید از اماکن و فضاهای ورزشی.

هر ساله ده ها هزار رویداد بزرگ در سراسر دنیا عاملی برای جابجایی صدها میلیون علاقمند و فعال ورزشی در قالب سفر و در چارچوب توریستی ورزشی هستند. از مگاایونت هایی مانند المپیک و جام دنیای فوتبال گرفته تا رقابت های دنیای و قاره ای، بین المللی و ملی در رشته های مختلف. در این بین فوتبال به عنوان محبوب ترین و فراگیرترین رشته ورزشی دنیا با جمعیتی نزدیک به 250 میلیون ورزشکار و یک میلیون و 400 هزار باشگاه و بیش از 300 هزار ورزشگاه جایگاه ویژه ای را در دنیای امروز به خود اختصاص داده است رویدادهای این رشته ورزشی مثل باشگاه ها و ستارگانش جز مشهورترین و نام آشناترین پدیده ها و اتفاقات دنیا هستند.

براساس مقاله جذابیت های فوتبال می تواند عاملی موثر در توسعه توریستی باشد، باید بدانید که ورزشی که در بدبینانه ترین حالت عددی نزدیک به 10 درصد از کل گردش اقتصادی ورزش دنیا را به خود اختصاص می دهد و به علت فراگیر بودن، از دور افتاده ترین و فقیرترین کشورها تا کشورهای با اقتصاد قوی و بزرگ مردمان زیادی درگیر آن هستند.

در کشور ما نیز فوتبال با دامنه حداقل 35 تا 40 میلیون علاقمند برآورد می گردد حداقل سه هزار میلیارد تومان گردش اقتصادی را در بخش های مختلف حرفه ای و آماتوری به خود اختصاص می دهد. همین عوامل باعث شده عمده تمرکز فعالیت های اقتصادی در ورزش بر این رشته متمرکز باشد و دامنه آن تا سیاسیون هم کشیده گردد.

کشش، ظرفیت و جذابیت های این رشته ورزشی می تواند یک عامل مؤثر در توسعه توریستی بویژه در شهرها و استان های صاحب فوتبال و باشگاه های حرفه ای باشد. لیگ های بزرگ فوتبال کشور بسترهای واجد ارزشی برای فرصت سازی در این زمینه هستند. رویدادهایی که با توجه به سطح آنها هر ساله صدها هزار جابجایی در قالب سفرهای داخلی را در کشور رقم می زنند.

لیگ برتر فوتبال یا خلیج فارس بالاترین سطح رویدادهای حرفه فوتبال ایران است. جایی که 480 بازی آن در طول یک فصل بالاترین خدمات را در شهرهای میزبان خریداری می نماید. اقامت، پذیرایی و خورد و خوراک در کنار ترانسفر داخلی و خریدهای جانبی از جمله سوغات و صنایع دستی بازیکنان و کادر تیم ها بخشی از اثرات مستقیم این لیگ بر جوامع میزبان و توریستی شهرهای محل برگزاری رقابت ها است و اضافه کنیم حضور طرفداران تیم ها را که همیشه براساس حساسیت رقابت ها، تیم مورد علاقه را در ورزشگاه ها همراهی می نمایند.

براساس پروتکل ها و استانداردهای رقابت های حرفه ای، تیم میزبان نیز معمولا 24 ساعت قبل از رقابت در هتل اسکان پیدا می نماید و خرید خدمات توریستی انجام می پذیرد. این شرایط بویژه در شهرهای کوچکتر اثر بیشتری بر توسعه توریستی و تقویت زیرساخت های توریستی دارد و علاوه بر این می تواند فرصتی باشد برای معرفی بیشتر ظرفیت ها و توسعه نام شهر میزبان و می تواند فرایند مقصد سازی را تسهیل کند.

به عنوان مثال، در لیگ 1401 استان کرمان با سه تیم گل گوهر سیرجان، مس رفسنجان و مس کرمان به عنوان یکی از قطب های تازه فوتبال کشور در پی تثبیت جایگاه خود است. استانی که به لحاظ ظرفیت ها و منابع توریستی نیز جز قطب های توریستی کشور محسوب می گردد بویژه از حیث داشتن میراث تاریخی و طبیعی که در لیست آثار دنیای ثبت شده اند و یکی از استان های تاریخی کشور محسوب است که با داشتن ظرفیت های خاص، راستا توسعه توریستی خود را طی میکند. استانی که 5 فرودگاه فعال دارد و حجم و تنوع سرمایه گذاری ها در توریستی آن رو به افزایش است و اتفاقا شهرهای کرمان، رفسنجان و سیرجان هم بخش قابل توجهی از زیرساخت های توریستی و ورزشی را در دل خود جای داده اند.

فرصت پخش زنده رقابت ها از تلویزیون و بازپخش های فراوان در سایر رسانه ها بویژه مسابقه هایی که با تیم های پرطرفدار، مسابقه با تیم های مرتبط با بازارهای داخلی برای جذب توریست از شهرها و استانهای هدف، حضور تیم های رقیب و طرفداران آنها در استان و شهرهای میزبان بخشی از فرصت هایی است که رقابت های لیگ برتر برای توریستی کشور در شهرهای صاحب تیم های لیگ رجحان و در سطحی پایین تر برای لیگ یک و دو به همراه می آورد. فرصت هایی که باید مورد توجه بخش خصوصی توریستی و از آن مهمتر دست اندرکاران و برنامه ریزان دولتی در سطح استان ها و شهرستان ها مورد نظر واقع گردد.

تحلیلمان را کمی بیشتر پیش می بریم. در فصل پیش رو توریستی استان کرمان بواسطه مسابقات سه تیم خود در لیگ برتر حداقل 90 رقابت را میزبانی خواهد نمود که اگر میانه هر تیم، برای 30 نفر بازیکن و کادر خدمات لازم را خریداری کند حداقل 2700 نفر شب اقامت به اشغال هتل های چهار و پنج ستاره خود اضافه خواهد نمود که با اضافه شدن طرفداران در بازی های حساس لیگ، این عدد بزرگتر می گردد و بر ضریب اشغال تخت و اتاق هتل های استان اثر میگذارد و به علت مستمر بودن نسبی این رقابت ها در طول سال، می تواند به عنوان عامل مهمی بویژه در فصول کم رونق توریستی، این صنعت را مورد حمایت قرار دهد.

این شرایط در شهرهای دیگر از جمله اهواز، اراک، آبادان و مسجد سلیمان هم بر همین منوال اثرات خود را نشان می دهد و میتوان شاهد نشت اقتصادی آن در بازار این شهرها بود و با فراهم شدن شرایط برگزاری مسابقات در مازندران، سهم فوتبال نیز در توسعه توریستی این استان توریست پذیر بویژه در بخش هتلداری تقویت می گردد.

اگرچه تهران، اصفهان و تبریز به عنوان کلانشهرهای با زیر ساخت مناسب و تعداد قابل توجه توریست، نگاه کمتری را برای توسعه توریستی به رقابت های فوتبالی داشته باشند اما نمیتوان تصور کرد این شهرها بر قابلیت های این رشته ورزشی پرطرفدار چشم پوشی نمایند، چرا که مطالعات و آنالیز های پژوهشی نشان از اثرگذاری رقابت های ورزشی بر توسعه فضایی و نیز بازاریابی توریستی شهرهای میزبان دارد که این شهرها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.