نصیری: خصوصی&zwnjسازی با عرضه 10 درصدی سهام بازی با الفاظ است ، اهداف سهام عدالت محقق نشد - مجله بابلسر

به گزارش گروه مالی خبرنگاران، دولت میخواهد طبق زمان بندی قبلی سهام عدالت را آزاد کند. به همین دلیل، لایحه ای با عنوان لایحه ساماندهی سهام عدالت به مجلس ارائه کرد. این لایحه هم اکنون در کمیسیون های اصل 44، مالی، برنامه و بودجه و اجتماعی مجلس در حال آنالیز است. براساس لایحه مذکور، قرار است مالکیت شرکت های سهام عدالت (49 بنگاه مالی به ارزش حدود 113 هزار میلیارد تومان) در قالب صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) به مشمولان سهام (49 میلیون ایرانی) واگذار گردد. سپس این صندوق ها، تحت مدیریت یک هیات امنای دولتی (با حضور وزرا)، در شرکت های زیرمجموعه سهام عدالت حضور داشته و نماینده سهام عدالت در هیات مدیره آن شرکت ها را انتخاب کند. به عبارت دیگر، دولت میخواهد در صدر مدیریت سهام عدالت باقی بماند و با انتقال بخشی از مالکیت سهام به مشمولان، به عنوان نماینده مردم، بنگاه های سهام عدالت را اداره کند.

در بسیاری از شرکت های سهام عدالت، در کنار سهام عدالت، دولت به عنوان سهامدار اصلی، عضوی از هیات مدیره است. این سهامداری دولت یا به صورت مستقیم (وزارتخانه ها) یا به وسیله بخش عمومی و به صورت غیرمستقیم (صندوق های بازنشستگی و تامین اجتماعی) است. در نتیجه اگر لایحه پیشنهادی دولت به تصویب برسد، مدیریت شرکت های واگذارشده به سهام عدالت، کاملا دولتی خواهد ماند. با این کار، هیچ مسیری برای ورود بخش خصوصی به مدیریت شرکت های سهام عدالت که هدف اصلی سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی است، به وجود نخواهد آمد. این اتفاق از منظر ارتقای بهره وری و عملکرد بنگاه های مالی، بازگشت به عقب تلقی می گردد و به تصمیمات غیربهره ور مبتنی بر منطق سیاسی و غیرمالی در اداره شرکت ها منتهی می گردد. در نتیجه با سوء مدیریت در شرکت های سهام عدالت، مشابه سال های گذشته ثروت مردم رو به زوال خواهد رفت. حسین نصیری؛ کارشناس بازار سرمایه در این موضوع نظرخود را با ما در میان گذاشته است.

نصیری با اشاره به فلسفه سهام عدالت گفت: برای آنالیز مسائل حول سهام عدالت و تاثیرات سیاست های دولت بر این موضوع باید فلسفه سهام عدالت و واگذاری شرکت های دولتی به بخش خصوصی را تبیین کنیم. کارشناسان بورس از همان زمان با سبک عرضه سهام عدالت به روش کنونی مخالف بودند. کشور های اروپای شرقی بعد از فروپاشی نظام کمونیست سبک اعطای سهام عدالت را به گونه ای اجرا کردند که می تواند یک الگوی خوب برای دولت ما باشد.

وی در این باره اضافه نمود: با توجه به اینکه بسیاری از شرکت های مالی وقت، دولتی بودند، دولت های کشور های مورد نظر، تصمیم گرفتند روش های متفاوت و متعددی را برای واگذاری دارایی خود به بخش خصوصی یا جامعه به کار بگیرند. بعضی دولت ها شرکت ها را بخشیدند و مردم را با انتخاب یک تیم هئیت مدیره سهامدار کردند و تاکید کردند مردم شایسته سهامداری هستند، لذا شرکت های دولتی را به بخش خصوصی واگذار کردند. از آن موقع خصوصی سازی در این شرکت ها انجام شد. خصوصی سازی به این معنا که مدیریت از دولت به بخش خصوصی واگذار گردد.

کارشناس بازار سرمایه خاطر نشان کرد: بحث خصوصی سازی دراین کشور ها به اینکه دولت مالک و مشخص نماینده باشد یا بخش خصوصی محدود نشد، چرا که در مرحله اول اصل مهم برای آن ها این بود که چه کسی دلسوزانه برای دارایی های موجود مشخص تکلیف می نماید. کدام مدیریت، دولتی یا خصوصی کارآمد و کاراتر خواهد بود؟

نصیری در مورد تاکید دولت بر مدیریت شرکت های واگذار شده به بورس چالش های مدیریت دولت را بیان کرد و تصریح نمود: با توجه به اینکه به تجربه ثابت شده وقتی دولتی ها اعضای هیئت مدیره بازار سرمایه را تشکیل دهند، بازار و شرکت های مالی کارآیی خود را از دست می دهند. براساس این جمله معروف که اگر مدیریت شن های بیابان به دولت سپرده گردد با کمبود شن روبرو می شویم، به عبارت دیگر دولتی ها سیستم مالی را به خوبی مدیریت نمی نمایند و فضای غیر شفاف و ناسالمی بر اقتصاد حاکم می گردد. مهمترین هدف خصوص سازی تغییر مدیریت و افزایش بازدهی است که در عرضه سهام شرکت های دولتی در ایران به عنوان سهام عدالت اتفاق نیفتاد.

وی دراین باره اضافه نمود: مدیر باقی ماندن دولت درشرکت هایی که سهام عدالت آن ها به مردم واگذار شده بود، هر چند سهام یا سبدی از سهام را در اختیار مردم قرار داد، اما دولت همچنان مالک اصلی است و موضوع سهامداری مردم به نام سهام عدالت را زیر سوال برد.

کارشناس بازار سرمایه در رابطه با رفتار دولت با شرکت های بخش خصوصی شرح داد: سهام عدالت را می توان به مدل خصوصی سازی که اتفافا دولت ادعای خصوصی سازی دارد تشبیه کرد. دولتمردان به گونه ای خصوصی سازی را تعریف می نمایند که گویی با عرضه 5 تا 10 درصد شرکت ها به بازار فرایند خصوصی سازی محقق شده است. مثلا خصوصی سازی بعضی شرکت ها مثل شستا به قولی بازی کردن با الفاظ است تا خصوصی سازی واقعی! این موضوع را مردم و سهامداران بورس به عینه لمس می نمایند که تعریف دولت از خصوصی سازی متفاوت از تعریف درست خصوصی سازی واقعی است. خصوصی سازی به معنای واقعی کلمه یعنی تغییر مدیریت و حمایت واقعی از بخش خصوصی است، در حالی که در شرکت های دولتی واگذار شده دیدیم که از فردای واگذاری دولت به این شرکت ها پشت کرد. نهاده های فراوری را به آن ها نداد و محصول این شرکت ها را از فردا به صورت دستوری نصف قیمت واقعی خریداری کرد.

نصیری اضافه نمود: دولت با تحمیل مسائل مالیاتی و بیمه ای، بخش خصوصی را به این نتیجه رساند که با حاکمیت چنین تفکری بر دولت در واقع به هیچ جایی نمی رسد و نمی تواند کار مالی درستی صورت دهد.

وی ادامه داد: اعطای سهام عدالت به مردم به عنوان اولین قدم کار خوبی است، اما به این شرط که مردم درباره سهام خود تصمیم بگیرند و اتخاذ تصمیمات را چه خوب بود که به جای اینکه تصمیم گیری را بر عهده سایر شرکت های استانی قرار دادند، در اختیار مردم می گذاشتند.

کارشناس بازار بورس ادامه داد: متاسفانه بسیاری از فروش هایی که در کارگزاری ها صورت می گیرد، مردم دارنده های سهام عدالت است، مثلا 10 هزار 20 هزار 50 هزار و 100 هزار تومانی که در اختیار خودشان است یا در اختیار شرکت های سرمایه گذاری یا آن هایی که برای فروش درخواست دادند، برای فروش خوب جلوی این عرضه را می گیرند تا به قول خودشان برای فروش خوب عرضه را اضافه می نمایند و می گویند جلو این سهام عدالت را بگیرید که بازار مقداری جان بگیرد تا هم سهم هایی که فروخته می گردد با قیمت بهتری به فروش برسد و هم با جلوگیری از عرضه به بازار اجازه رشد داده گردد. به هر حال اگر دولت واقعا درموضوع سهام عدالت با مردم صادق است و به دنبال افزایش اعتماد مردم است باید سهام های دولتی را در اختیار مردم بگذارد، ضمن اینکه قبل از واگذاری اصلاحات جدی صورت دهد.

وی در مورد اصلاحات لازم درعرضه شرکت های دولتی در قالب سهام عدالت به مردم گفت: اصلاحاتی مثل ارزشمند کردن سهام شناور و سهام را با سهم 5 تا 25 درصد عرضه کردن چه تاثیری بر بازار به جا می گذارد؟ همین شرکت های دولتی وقتی مجمع عمومی آن ها تحت اختیار دولت است. وقتی مدیریت شرکت ها دست دولت است هیچ گاه خصوصی سازی اتفاق نمی افتد.

حسین نصیری در سرانجام با انتقاد از نحوه عملکرد دولت در بازار سرمایه و موضوع سهام عدالت گفت: ذات اقتصاد این نیست که شرکتی از یک مالک گرفته گردد و به مالک دیگری داده گردد و دولت همچنان خود راهمه کاره شرکت بداند؛ بنابراین سهام عدالتی که در ذیل خصوصی سازی و سهامدار کردن مردم اجرا شده با آنچه در واقعیت به عنوان سهامداری مردم در بازار های بورس جهان شناخته شده و یک روال عادی دارد بسیار متفاوت است.

منبع: رادار اقتصاد