خبرنگاران عراقِ امروز و حقوق سیاسی اقلیت ها

به گزارش مجله بابلسر، تهران- خبرنگاران- قانون اساسی عراق مشارکت اقلیت های قومی و مذهبی در امور سیاسی و بهره این اقلیت ها از قدرت را تضمین کرده است.

خبرنگاران عراقِ امروز و حقوق سیاسی اقلیت ها

از پروفایل اینستاگرام behrouz azand دیدن نمایید.

عراق کشوری متکثر و دارای بافت اجتماعی موزائیکی است. از منظر جامعه شناختی کشور عراق دارای گروه های مختلف قومی و مذهبی است اما شکل بندی اصلی ساختار اجتماعی پیرامون دو تقسیم عمده است؛ یکی قومیت که عراقی ها را به عرب و کُرد تقسیم و دیگری مذهب که مسلمانان را به شیعه و سنی تقسیم می کند.

بر این اساس، سه گروه قومی و مذهبی اصلی در عراق وجود دارد که عبارتند که از اعراب شیعی و اعراب سنی و همچنین کردها که بیشترا سنی مذهبند و تنها تعداد کمی از آنها یعنی کَُردهای فیلی مذهب شیعه دارند. در عراق به جز سه گروه عمده جمعیتی عرب شیعه و سنی و کردها، چند گروه اقلیت شامل ترکمن ها (اقلیت در دل اقلیت کُردها)، کردهای فیلی (شیعه)، مسیحیان، یهودیان، ایزدی و صائبیان نیز با قومیت و مذهب عمدتاً متفاوت در کنار گروه های بیشتریت زندگی می کنند.

مشارکت قومیت ها در دوران جدید

همچنان که اشاره شد، علاوه بر سه گروه اصلی، گروه های قومی و مذهبی دیگری از جمله ترکمن ها، اشوری ها، کلدانی ها، ایزدی ها و ... نیز در عراق زندگی می کنند. بر اساس برخی منابع از جمعیت کنونی عراق حدود 75 تا 80درصد عرب، 15 تا 20 درصد کرد و 5 درصد ترکمن ها و آشوری ها و سایر قومیت ها تخمین زده می شود. از نظر مذهبی 97 درصد مردم این کشور مسلمان و 3 درصد باقی مانده شامل مسیحی ها و پیروان سایر مذاهب هستند. حمله آمریکا به عراق در سال 2003 و فروپاشی رژیم بعث الگوی تعاملات و روابط بین گروه های قومی و مذهبی عراق را دچار تحول کرد.

ترکمان ها یکی از مهمترین اقلیت های قومی عراقی به شمار می فرایند. ترکمان ها با اینکه اقلیتی در دل اقلیتند اما از قدرت چانه زنی بسیاری برخوردارند. این ساختار طایفه ای طیف بزرگی از گرایش ها را در خود جای داده است. از فهرست های مذهبی شیعی گرفته تا احزاب چپ گرا و کمونیست شاهد حضور شخصیت هایی از ترکمان ها هستیم. جمعیت ترکمان های عراقی را بین 500 هزار نفر تا 2 و نیم میلیون نفر تخمین زده اند اما مطالعه منابع متعدد این آمار را حدود 500 تا 800 هزار نفر برآورد می کند. اقلیت مسیحی عراق هم شامل اقوام و مذهب های مختلف می شود ولی بیشتر آنها از مسیحیان کلدانی و آشوری اند. جمعیت آنها در سال 2003 میلادی یک ونیم میلیون نفر بر آورد شده بود اما به نوشته برخی منابع عراقی، دلیل مهاجرت آنها به کشورهای دیگر اکنون جمعیت آنها به 350 تا 450 هزار نفر کاهش یافته است.

تا زمان حکومت صدام گروه های غیرسُنی مشارکت چندانی در ساختار سیاسی این کشور نداشتند اما پس از آن، زمینه را برای مشارکت تمام گروه های قومی و مذهبی در عرصه سیاسی فراهم کرد و در این راستا افزون بر حضور گروه های شیعی و کُرد در ساختار قدرت اقلیت های ترکمن، مسیحیان و آشوری و ... هم توانستند در ساختار قدرت نقش آفرینی کنند.

بر اساس الگوی دولت-ملت سازی دموکراتیک و متکثر عراق تمام گروه های قومی و مذهبی بر مبنای پتانسیل جمعیتی خود در فرایندهای سیاسی، اجتماعی و اقتصای مشارکت می کنند. این الگو قائل به بروز یافتن همه عناصر فرهنگی و قومی و مذهبی است و با الگوی دولت-ملت سازی تک قومی دوره حزب بعث تفاوت اساسی دارد. مواد اولیه قانون اساسی عراق هم نشان می دهند که چارچوب و فرایند دولت-ملت سازی نوین در عراق با سیاست همگون سازی دوره بعث بسیار متفاوت و قائل به مشارکت تمام گروه های قومی و مذهبی در عرصه حیات سیاسی و اجتماعی این کشور است.

مشخص سهمیه برای اقلیت ها

در ساختار جدید عراق قانونگذار سعی کرده است تا به هر یک از اقلیت ها با توجه به وزن جمعیتیشان، جایگاهی را در مجلس عراق به عنوان مهمترین ساختار تصمیم گیرنده برای این کشور واگذار کند. از مجموع 329 کرسی مجلس، 320 کرسی از طریق انتخابات سراسری انتخاب می شوند و همه می توانند برای آنها نامزد شوند و 9 کرسی خاص اقلیت های کشور می باشد که به ترتیب زیر تقسیم می شود تا حضور آنها در مجلس تضمین شود: 5 کرسی برای مسیحی ها، 1 کرسی برای صابئی، 1 کرسی برای شبک، 1 کرسی برای ایزیدی ها، 1 کرسی برای کرد فیلی.

از آنجا که شهفرایندان اقلیت های دینی می توانند از طریق دیگر فهرست ها نیز نامزد انتخابات شوند، عملا تعداد آنها در مجلس بیش از 9 نفر است. به تازگی در کابینه مصطفی الکاظمی که متشکل از 21 وزیر است وزن شیعیان 11، اهل سنت 6، کردها 3 و اقلیت ها یک وزیر اعلام شده است.

منبع: ایرنا
انتشار: 19 تیر 1399 بروزرسانی: 20 دی 1400 گردآورنده: babalaser.ir شناسه مطلب: 639

به "خبرنگاران عراقِ امروز و حقوق سیاسی اقلیت ها" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "خبرنگاران عراقِ امروز و حقوق سیاسی اقلیت ها"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید